ගඟ වට කෝරලයේ කැළණි ගං කුමරියගෙන් පෝෂණය වූ රමණිය ඓතිහාසික භූමි භාගය සියනෑ කෝරළයට සුවිශේෂී වූ ජනශ්‍රැති විශ්වාසයක් ලෙස රංවල දේව විශ්වාසය හඳුනා ගත හැකිය. අස්පර්ශනීය සංස්කෘතිය හා බැඳුණු ඒ මත ගොඩනැගුණු සියනෑ කෝරළයටම ආවේණික වුනු විශ්වාසයක් ලෙසද මෙම රංවල දේව විශ්වාසය හඳුනා ගත හැකිය. රංවල දෙවියන් සියනෑ කෝරලයේ ජීවමාන විශ්වාසයක්. එතුමන්ගේ ඉතිහාසය සීතාවක රාජසිංහ රජ සමය දක්වා දිවෙයි. ඒකල රජයේ වී ගබඩාවේ මුර භටයෙකු ලෙස සේවය කල මෙතුමා වී ගබඩාව හොරුන්ගේ කොල්ලකෑමට ලක් වූවායින් පසුව බොරු චෝදනා හමුවේ රාජ උදහසට ලක් වී ඇත. ඉන් පසුව හොර රහසේම ඔරුවක නැගී පලා එන මෙතුමා කැළණි ගං මිටියාවතේ දංගල්ල ග්‍රාමය තමන්ගේ වාසස්ථානය ලෙස තෝරාගන්නා ලදී. කැළණි විහාරයේ සෑම පොහොය දිනයකදීම සිල් සමාදන් වීම, විහාරයට එන බැතිමතුන් පහුරින් රැගෙන යාම මෙන්ම ඔහුගේ යහපත් දිවි පැවැත්ම නිසාවෙන් එතුමන් දේවත්වයට පත් වූ බව ජනප්‍රවාද සාක්ෂි දරයි.
මේ කැළණි ගං මිටියාවතේ උදවිය තමන්ගේ සෑම සුබ කටයුත්තක්ම ආරම්භ කිරීමට මත්තෙන් රංවල දෙවියන් වෙත පඬුරු බැඳ ආශිර්වාද ලබා ගනී. දෙවියන් කෝප වූ විට තමන්ට දඬුවම් දෙන බව මෙකී ජනතාව අතර දැඩි විශ්වාසයක් පවතී. යම් හෙයකින් දෙවියන් කෝප වුවහොත් උණ රෝගයකින් මිය යන බවට මිනිසුන් විශ්වාස කරන බව ජනප්‍රවාද කතාවල සඳහන් වේ. බෞද්ධාගමික පුජවන්හිදී රංවල දෙවියන් උදෙසා මල් යහනක් සාදා මල් පහන් දල්වමින් අරාධනා කොට ගෞරව කිරීම සිරිතක්ව පවතී. රංවල දෙවියන් වෙත පූජා පවත්තන්නට පෙර පේවීම සිරිතක් ලෙස දැක ගත හැකිය. රංවල දෙවියන් මතු බුදු බව පතන දෙවි කෙනෙක් වශයෙන්ද විශ්වාසයක් පවතී.
වර්තමානයේ රංවල දෙවියන් වෙනුවෙන් පැවැත්වෙන පෙරහැර මංගල්‍යය පුගොඩ තොටුපොල කේන්ද්‍ර කරගෙන පවත්වනු ලබයි. පුරාණයේත් මෙම ස්ථානය කේන්ද්‍ර කරගනිමින් පෙරහැර පවත්වා දෙවියන්ට ගෞරව දක්වා තිබේ. පුගොඩ හන්දියේ පිරිත් මන්දප්පයක් තනා පිරිත් සජ්ජායනා කරමින් දෙවියන්ට පින් අනුමෝදනා කරනු ලබයි. රංවල දෙවියන් කිඹුලකු තමන්ගේ රථය ලෙස භාවිතා කරන බවට පැරැන්නන් විශ්වාස කරනු ලබයි.
කැළණි ගං මිටියාවතේ අස්පර්ශනීය සංස්කෘතිමය වටිනාකමක් ලෙස අදටත් පවතින මෙකී විශ්වාසය නිසාවෙන් වර්ෂාව, සශ්‍රිකත්වය, කරදර බාධක හමුවේ රංවල දෙවියන්ට භාර හාර වී ආශීර්වාදය පැතීම නිතැතින්ම සිදු වේ.🙏
පැදුරු රටා 
කාදු මළු 
කලාත්මක පන් වියමනක් 
